1 juli 2024 - Iedereen moet zijn werkzaamheden op een veilige werkplek kunnen uitvoeren. Dat is extra ingewikkeld als die werkplek naast een snelweg ligt. Het verkeer is drukker geworden en op veel plekken is de vluchtstrook behoorlijk smal. Terwijl de vervoerkilometers de afgelopen 20 jaar met 40% zijn toegenomen, is de fysieke infrastructuur slechts met 6% gegroeid. Het gebruik van de mobiele telefoon, gevaarlijk rijgedrag en het negeren van rode kruizen, maakt werken op of nabij de vluchtstrook bijzonder risicovol. Wegbeheerders ervaren dan ook een spanningsveld tussen de veiligheid van werknemers enerzijds en het belang van doorstroming van het verkeer anderzijds.
In 2023 gebeurden er een paar ernstige incidenten op de vluchtstroken van autosnelwegen, waaronder een ongeval op de A58. Deze ongelukken maakten opnieuw duidelijk hoe risicovol het werken op de vluchtstrook is, en waren de aanleiding voor de branche om een signaal af te geven. Daarna is het gesprek op gang gekomen en worden maatregelen bedacht en afspraken gemaakt om het werk op de vluchtstrook veiliger te maken.
Beleidskader
Het werk langs de weg wordt in principe uitgevoerd volgens de CROW-richtlijn 96a. Echter, deze richtlijn is niet volledig aangepast aan het hedendaagse verkeerslandschap en is bovendien een richtlijn, geen wet. De wet die geldt is de Arbowet. De arbeidshygiënische strategie uit de Arbowet stelt dat eerst de bron van het risico moet worden weggenomen. Als dat niet mogelijk is, moet de bron worden afgeschermd en als laatste stap moeten persoonlijke beschermingsmiddelen worden ingezet.
Vertaling van Beleid naar Praktijk
Het afschermen van de bron op de vluchtstrook staat niet altijd in verhouding met de uit te voeren werkzaamheden en is soms lastig. Wegen afsluiten of werken achter een barrière is mogelijk, maar niet altijd haalbaar. Verplaatsing van werkzaamheden naar nacht of weekenden is beperkt mogelijk, vanwege personeelsgebrek en al geplande activiteiten. En het volledig stoppen van onderhoudswerkzaamheden is geen optie, omdat regelmatig onderhoud en het oplossen van storingen noodzakelijk is voor de veiligheid van weggebruikers.
Marktconsultatie
In november 2023 organiseerde Rijkswaterstaat een marktconsultatie met deelnemers uit de infrasector. Dit resulteerde in de conclusie dat het handhaven van de verkeersdoorstroming niet ten koste mag gaan van de veiligheid en werd afgesproken om samen oplossingen te zoeken. Ook Brancheorganisatie Bouwend Nederland gaf een signaal af dat het zo niet langer kon en startte een veiligheidscampagne om het bewustzijn bij weggebruikers te verhogen en op te roepen om veilig te rijden.
Informatie-uitwisseling en intensieve samenwerking
Dankzij deze signalen en acties zijn alle partijen met elkaar in gesprek gegaan. Bouwend Nederland organiseerde een informatiebijeenkomst voor marktpartijen, waar 300 vertegenwoordigers ervaringen en oplossingen deelden. Ook meerdere vakmensen van Van Doorn namen deel aan deze bijeenkomst.
Na de bijeenkomst zijn werkgroepen opgericht waarin Rijkswaterstaat en marktpartijen praktijkvoorbeelden en oplossingen kunnen delen. Zo heeft de werkgroep “Operationele maatregelen platform werk in uitvoering” als taak om alle werkzaamheden te inventariseren die met bepaalde verkeersmaatregelen gefaciliteerd kunnen worden, rekening houdend met de arbeidhygiënische strategie. Zodra de inventarisatie compleet is, kan een afweging worden gemaakt of de risico’s voor een veilige werkplek voldoende zijn gereduceerd, of wanneer in bepaalde uitzonderlijke situaties toch risico’s zullen worden geaccepteerd.
Bijdrage vanuit Van Doorn
Vanuit de werkgroep is aan de branche gevraagd om de lijst met vluchtstrookwerkzaamheden aan te vullen, inclusief de daarbij behorende risico’s en aandachtspunten. Van Doorn heeft hier gehoor aan gegeven door een Toolbox te wijden aan dit onderwerp.
Van Doorn heeft tijdens een Toolbox Verkeer op 21 juni 2024 haar vakmensen geraadpleegd via een Mentimeter om de gevraagde informatie op te halen. Deze informatie is vervolgens teruggekoppeld naar Bouwend Nederland.
Ook werkten medewerkers van Van Doorn mee aan een onderzoek over dit onderwerp door Harry Buitenhuis voor de opleiding Hogere Veiligheidskunde.
Samenwerken aan een veilige werkplek
Werken op de vluchtstrook brengt aanzienlijke risico’s met zich mee, maar door samenwerking en het implementeren van nieuwe maatregelen, streeft de infrasector naar een veiligere werkomgeving.
Van Doorn zet zich in om samen te werken in de keten en het contact op te zoeken met vakmensen en vakgenoten. Daardoor staan we sterker en kunnen we concrete stappen zetten om de veiligheid op de vluchtstrook te verbeteren.
Zo bouwen we samen aan een veilige werkplek langs de snelwegen!